In het kort:
Premier Fico gebruikt lhbti-rechten als dekmantel voor een veel bredere aanval op Europese wetgeving en democratische waarden.
- De wijziging bepaalt dat er slechts twee geslachten bestaan en scholen alleen met ouderlijke toestemming over 'controversiële' onderwerpen mogen onderwijzen
- Slowaaks recht zou voortaan boven EU-recht gelden bij zaken rond 'nationale identiteit' - een bewust vaag geformuleerde term
- Mensenrechtenorganisaties waarschuwen dat de wet lhbti-rechten verwoest en toegang tot zorg beperkt
Het grote plaatje:
De grondwetswijziging past in Fico's bredere strategie om Slowakije naar Russisch en Hongaars model te hervormen. Sinds 2023 werden anti-corruptiemaatregelen teruggedraaid, de publieke omroep ontmanteld en een 'Russische wet' ingevoerd die organisaties inperkt. Juristen vrezen dat de vage formulering over 'nationale identiteit' gebruikt wordt om EU-recht op veel meer terreinen te negeren.
Wat volgt:
Voor de grondwetswijziging zijn 90 van de 150 stemmen nodig, waardoor Fico afhankelijk is van oppositiesteun. Het debat wordt voortdurend uitgesteld omdat er net wel of niet genoeg stemmen zijn, mede door interne coalitieproblemen en onzekere parlementariërs.