In het kort:

De dronerevolutie heeft oorlogsvoering fundamenteel veranderd en wordt nu een grensoverschrijdend probleem voor de NAVO.

• Vijftig procent van alle oorlogsdoden valt nu door drones, die in zwermen luchtverdedigingen 'verzadigen'
• Oekraïne haalt twee derde van Russische drones neer, terwijl dure F-35's slechts drie van twintig drones boven Polen neerschoten
• Meer dan veertig keer zijn sinds september drones gesignaleerd boven West-Europa

Het grote plaatje:

De oorlog evolueert van een Oekraïens conflict naar een bredere confrontatie tussen NAVO en Rusland. Oekraïne kan nu met eigen Neptune-drones Rusland tot 2.100 kilometer diep treffen, waarbij veertig procent van de Russische raffinagecapaciteit is uitgeschakeld.

Wat volgt:

EU-baas Von der Leyen stelt een 'drone wall' voor aan de oostgrens, maar experts zien meer heil in het uitschakelen van dronebestuurders in Rusland zelf. De NAVO worstelt met de vraag hoe vijandelijke drones te bestrijden zonder escalatie, terwijl oude defensieverdragen niet voorzien in hybride oorlogsvoering met ontwrichting en sabotage.