In het kort:

Het aantal partijen met rechtsstaat-bedreigende voorstellen is sinds 2017 meer dan verdubbeld, van vijf naar twaalf van de vijftien onderzochte partijen.

• BBB, CDA, CU, DENK, D66, FVD, JA21, NSC, PVV, SGP, SP en VVD hebben plannen die tegenstrijdig zijn met de rechtsstaat
• GL-PvdA, PvdD en Volt hebben alleen voorstellen die een risico kunnen vormen, maar geen echte tegenstrijdigheden
• Asiel en migratie blijven het meest problematische onderwerp, net als bij vorige verkiezingen

Het grote plaatje:

De verharding van het politieke taalgebruik heeft volgens de commissie directe gevolgen voor de samenleving. Partijen keren zich steeds vaker af van instituties zoals de Raad van State en de rechterlijke macht.

• Een asielstop (PVV, JA21) druist in tegen Europese en internationale mensenrechtenverdragen
• Het verbod op voorrang voor statushouders bij sociale huurwoningen wordt gezien als ongelijke behandeling
• Verboden op gezichtsbedekkende kleding bij demonstraties kunnen het demonstratierecht aantasten

De andere kant:

Veel partijen hebben ook plannen die de rechtsstaat juist versterken, zoals het voorstel om rechters wetten aan de Grondwet te laten toetsen.