In het kort:

De verkiezingsuitslag maakt een coalitievorming complex door uitsluitingen en tegenstrijdige wensen van partijen.

• Een middenkabinet van D66, VVD, GroenLinks-PvdA en CDA heeft 86 zetels, ruim voldoende voor een meerderheid
• De VVD weigert categorisch samen te werken met GroenLinks-PvdA, ondanks Jettens voorkeur voor dit "brede politieke midden"
• Een centrumrechtse variant met JA21 in plaats van GroenLinks-PvdA heeft slechts 75 zetels, net te weinig voor een meerderheid

Het grote plaatje:

De formatie wordt een strategisch steekspel waarbij partijen kunnen afwachten vanwege beperkte alternatieven.

VVD-lijsttrekker Dilan Yesilgöz heeft herhaaldelijk benadrukt niet met GroenLinks-PvdA te willen regeren, terwijl D66 en JA21 fundamenteel verschillen over onderwijsbezuinigingen en gaswinning in Groningen. Het CDA kan rustig afwachten omdat de partij in beide scenario's nodig lijkt voor een meerderheid.

Vooruitkijkend:

Door alle uitsluitingen en inhoudelijke blokkades wordt de formatie waarschijnlijk een langdurige impasse. De vraag is welke partij het eerst het landsbelang boven partijbelangen stelt, maar een nieuw kabinet voor kerst lijkt daardoor onrealistisch.